Çin Tarım Bilimleri Akademisi’nden genom biyoloğu ve çalışmanın lideri Sanwen Huang liderliğindeki araştırma ekibi, 450 yetiştirilmiş patates çeşidi ve 56 yabani türü inceleyerek patatesin yumru evrimini açıkladı. Çalışma, yumru oluşumunda önemli rol oynayan iki geni de tanımladı.

YOLCULUĞU DOMATESLE BAŞLADI

Modern patates bitkisinin bilimsel adı Solanum tuberosum. Araştırmaya göre, bu bitkinin ataları, günümüz Peru’sunda bulunan ancak yumru oluşturmayan Etuberosum adlı bir patates türüne ve yaban domatesine benzeyen bir türe dayanıyor. Bu iki bitki, yaklaşık 14 milyon yıl önce ortak bir atadan evrildi ve sonrasında 5 milyon yıl ayrı kaldıktan sonra doğal olarak melezleşti.

Bu melezlenme, And Dağları’nın hızla yükseldiği zamana denk gelir. Yumru oluşturma yeteneği sayesinde patates, soğuk ve kuru koşullara adapte olarak yeni habitatlara kolayca yayıldı. Huang’a göre, “Yumrular, bitkinin hayatta kalmasını ve soğuğa dayanmasını sağlayarak besin depolaması ve cinsel olmayan üremeye olanak tanıdı.”

“BESLEYİCİ VE BENZERSİZ”

Huang, patatesin dünya genelinde inanılmaz bir besin kaynağı olduğunu belirterek, “Patates, sadece karbonhidrat değil; C vitamini, potasyum, lif ve dirençli nişasta açısından da zengindir,” dedi. Dirençli nişasta, bağırsak sağlığına faydalı bakterileri besler ve sindirim sağlığını destekler.

YENİ NESİL BİTKİLER ÜRETİLEBİLİR

Bu araştırma, patates yetiştiriciliğini daha verimli hale getirme ve zararlı genetik mutasyonları elemek için yeni olanaklar sunuyor. Araştırmacılardan Zhiyang Zhang’a göre gelecekte, domates meyvesi üreten bitkilerle yer altında patates yumrusu oluşturan hibrit bitkiler bile geliştirilebilir.

*Patates ve domates, tütün ve biberi içeren gecegüzeli ailesine aittir. İkisi de aynı çiçek yapılarına sahiptir ve dikkatlice incelendiğinde yaprakları ve çiçekleri oldukça benzerdir. Uzmanlar, patates bitkisinin doğru koşullarda küçük yeşil domateslere benzeyen meyveler verebileceğini ancak bu meyvelerin zehirli olduğunu ve yenmemesi gerektiğini vurguluyor.